Da je deponija Jovanovac najveći ekološki problem Kragujevca, konstatuje se, između ostalog, u Planu upravljanja otpadom na teritoriji grada Kragujevca za perod od 2024. do 2034. godine, koji se od danas nalazi na javnoj raspravi, a objavljen je na sajtu lokalne samouprave.

- Ekspolatacioni vek postojeće deponije Jovanovac, koja se prostire na oko 15 һektara, je pri kraju i predstavlja centralni ekološki problem u Kragujevcu i značajnu pretnju za životnu sredinu i zdravlje stanovništva, navodi se u ovom Planu.

Jovanovac je takozvana nesanitarna deponija, praktično veliko smetlište, koje ne zadovoljava osnovne sanitarne, tehničke i higijenske uslove, a zbog gasova koje proizvodi predstavlja, između ostalog, i rizik od požara.

Od susednog naselja nalazi na samo 1,2 kilometra, dok je od centra grada udaljena oko 3 kilometra.

Na ovoj lokaciji se otpad odlaže od 1968. godine i to sa cele teritorije grada Kragujevca.

- Deponija je površinskog tipa, dolazi do velikog sleganja otpada (10-50%), tako da je teško proceniti dostupnu površinu, dok visina deponije prelazi projektovanu kotu, konstatuju stručnjaci koji su izradili Plan upravljanja otpadom.

Ministarstvo za zaštitu životne sredine je još 1996. godine donele rešenje kojim se nalaže da se za ovu deponiju uradi projekat sanacije i rekultivacije,

Od tada do danas napravljena su dva projketa. Projekat iz 2007. godine dobio je saglasnost ministarstva.

Projektom je bilo predviđno otplinjavanje deponije, odnosno postavljanje mreže biotrnova za kontrolu izdvojenih gasova, kao i postavljanje pijezometara za kontrolu kvaliteta podzemnih voda.

- Postavljeno je 17 biotrnova, od kojih veći deo nije u funkciji, kao ni postavljeni pijazometri, konstatuje se u Planu upravljanja otpadom i dodaje da se na Jovanovcu praktično ne sprovodi kontinuirani monitoring gasova i podzemnih voda.

Stručnjaci zakljujučuju da bi ovu deponiju bilo neophodno „sanirati i rekultivisati“ odsnosno praktično zatvoriti.

Međutim, ako se Jovanovac zatvori, postavlja se pitanje kuda će se odvoziti oko 200 tona otpada koliko se svakoga dana prikupi na teritoriji grada Kragujevca.

Elaborat o uporednim analizama predloženih lokacija za novu deponiju urađen je 1986. godine, a na osnovu procene kapaciteta, topografije, prirodnih uslova, geografskog položaja i ekonomskih parametara odabrana je lokacija „Vitlište”.

Od tada do danas u više navrata pravljeni su planovi i projekti za odlaganje smeća na ovoj lokaciji.

Poslednji, za sada još važeći, Plan detaljne regulacije „Vitlište” u Kragujevcu urađen je 2021. godine.  

U sklopu te lokacije, predviđa se izgradnja reciklažnog centra sa reciklažnim dvorištem, postrojenja za mehaničko-biološki tretman otpada i drugih pratećih sadržaja.

Vitlište je udaljeno oko 9 kilometara od centra grada i nalazi se na tromeđi katastarskih opština Korman, Maršić i Gornje Komarice i zauzima površinu oko 90 һektara.

Šume na obodu deponije i u kontaktnom prostoru predstavljaju zaštitni pojas i vizuelnu barijeru.

Plan upravljanja otpadom na teritoriji grada Kragujevca za period od 2024. do 2034. godine predviđeno je da tehnička dokumentacija za Vitlište bude napravljena do 2027. godine, a sam regionalni centar za upravljanje otpadom na ovoj lokaciji bude izgrađen do 2029. godine.

Sanacija deponije u Jovanovcu bi pak trebalo da bude zavšena najkasnije do kraja 2028. godine.

Hoće li tako i biti ostaje da se vidi. Treba, doduše, imati u vidu da je prethodnim planom upravljanja otpadom bilo predviđeno da se Jovanovac zatvori, a novi regionalni centar za upravljanje otpadom stavi u funkciju do kraja 2014. godine.